Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Cerfuei(-bourrihu)
Chaerophyllum hirsutum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Cerfuei(-d'aigo).
Noms en français : Cerfeuil hirsute, Grand cerfeuil d'eau.
Descripcioun :Lou cerfuei-bourrihu trachis dins li relarg bagna de mountagno. Au contro dis Anthriscus, li petalo soun eici escavado. Coume soun cousin, Chaerophyllum villarsii, a li petalo ciliado e li tijo pas tacado. Soun souvènt counfoundu. En deforo dóu relarg, fau bèn regarda li fueio que soun eici en formo de triangle emé li tres proumiéri divisioun de la memo taio, e li fru que soun long, prim, plat e acaba pèr lis estile en V. Pensa de bèn coumpara emé lis àutri Chaerophyllum pèr pas s'engana.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-bourrihu soun bessai manjadisso, mai rèn èi segur. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 140 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Palun tourbous
- Gaudre
- Ribiero
- Bos umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Chaerophyllum hirsutum L., 1753